زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة - غسل الجنابة (لنکرانی)





کتاب « تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله: غسل الجنابه، التيمم و المطهرات» حاصل دروس خارج فقه آیت‌الله محمد فاضل لنکرانی و شرح مباحث مربوط به باب غسل جنابت ، تیمم و پاك كننده‌ها است. اين اثربراى اولين بار توسط مؤسسه انتشاراتى عروج در قم ، با ۷۲۳ صفحه، در سال ۱۳۷۷ منتشر شد. در پايان كتاب فهرستى تفصيلى از موضوعات مورد بحث ارائه و منابع روايى مورد استفاده نگارنده در پاورقى توضيح داده شده است.


۱ - درباره مؤلف



مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمى حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال ۱۳۱۰ ديده به جهان گشود. از آنجا كه عشق، راهنماى استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصيلات دينى او با سرعتى بسيار پيش مى‌رفت، به طورى كه دوره‌هاى ادبيات و سطوح را كه معمولا طلّاب ديگر در مدت ۸ يا ۹ سال به پايان مى‌بردند، وى تنها در مدت ۶ سال سپرى كرد، از اين رو هنگامى كه درست ۱۹ سال از سنين عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرين مرحله تحصيلات حوزه يعنى درس خارج گرديد.
در سال‌هاى جوانى حدود ۱۱ سال در درس مرحوم آیت الله بروجردی و حدود ۹ سال نيز مجموعاً در درس‌هاى فقه و اصول امام خمینی ( قدس سره) شركت داشت . ایشان در كنار درس‌هاى فقه و اصول ، چند سال از عمر پرثمرش را نيز در درس‌هاى فلسفه و حکمت گذرانيد. در اين رشته استاد او، بزرگ مرد تفسير، استاد كم نظير، مرحوم علامه طباطبایی بود كه وى در محضر پربارش طىّ سال ها، قسمتى از مباحث منظومه سبزواری و سپس كتاب اسفار ملا صدرای شیرازی را تعليم گرفت. البته در كنار همه اينها در مباحث ديگرى چون بحث‌هاى مسائل عقيدتى و نيز مباحثى در درس اخلاق شركت مى‌كرد و از استادان ديگرى هم به طور پراكنده بهره گيرى و كسب فيض مى‌نمود. ایشان در سن سی سالگی به درجه اجتهاد رسیدند . نکته‌ای دیگر که در زندگی استاد جلب توجه می‌کند، این است که از نخستین سال‌های جوانی، همواره تحصیل و تدریس به موازات یکدیگر در زندگی اش جریان داشته است، در آن سال‌های ۱۵- ۱۶ سالگی عده شاگردانش غالبا به ۷۰- ۸۰ نفر می‌رسید و هنگامی که به ۱۹ سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایة الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب ۶۰۰- ۷۰۰ نفر پای درسش می‌نشستند . حضرت آيةالله العظمي فاضل، روز شنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگي دعوت حق را لبيك گفت. خداوند او را با اولياء الله محشور كند انشاء الله‌ .

۲ - انگيزه تأليف



تحريرالوسيله حاوى فتاواى آيت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی و آيت‌الله سید روح‌الله خمینی است كه از استدلال‌هاى فقهى و مدارك و مستندات فتاوا بى‌بهره مى‌باشد لذا مؤلف ضمن تدريس مطالب كتاب طهارت به شرح اين كتاب و بيان مدارك آننيز پرداخته است.

۳ - ساختار و گزارش محتوا



به روش فقه استدلالی نگاشته شده و در ابتدا متن تحريرالوسيله آمده، پس از آن شرح هر پاراگراف بيان شده است. در ابتداى نوشتار به بحث درباره فروعات فقهى مربوط به غسل جنابت پرداخته شده و سبب جنابت اعم از خروج منى و دخول بررسى گرديده است.
[۱] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳.
آنگاه به احکام جنب و چيزهايى كه بر فرد جنب حرام است، اشاره شده
[۲] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۱.
و واجبات مربوط به غسل جنابت اعم از: نيّت،
[۳] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۸۹.
شستن بدن،
[۴] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۹۱.
ترتيب در شستن،
[۵] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۱۰۵.
موالات و پى‌در پى بودن اعمال كه در غسل ترتیبی شرط است بيان گرديده است.
[۶] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۱۳۶.

در ادامه نگارنده به بحث درباره احكام تیمم و مشروعيت آن در صورت نبودن و يا ضرر داشتن آب و يا كم بودن وقت براى وضو ، پرداخته.
[۷] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۱۸۷ .
سپس نجس نبودن
[۸] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۵۵.
و غصبى نبودن خاك تيمم،
[۹] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۶۲.
مستحبات، مكروهات
[۱۰] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۹۱.
و واجبات تيمم، كيفت انجام آن، لزوم قصد قربت در تيمم، رعايت ترتيب و موالات ‌در تيمم،
[۱۱] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۳۳.
نحوه تيمم كردن فرد عاجز و ساير احكام اين عمل عبادى از مباحث مربوط به تيمم است كه مؤلف به شرح مفصل آن همت گماشته است.
[۱۲] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۵۸.
در فصل ديگرى از كتاب نگارنده به بحث درباره مطهِّرات پرداخته و كيفيت تطهير با انواع آب‌ها مانند آب باران ، آب جاری ، آب کر ، آب قلیل و آب چاه را بررسى نموده است.
[۱۳] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۴۸۵ .
وى همچنين كيفيت شستن ظروف نجس با انواع آب‌ها و نحوه پاك كردن ظروف را بيان كرده و در همين زمينه كيفيت طهارت ظرفى كه سگ در آن غذا خورده نيز بيان شده است.
[۱۴] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۴۹۲ .

يكى ديگر از مطهِّرات زمين است كه نگارنده به مطهِّر بودن زمين در آيات و روايات مى‌پردازد و حدود پاك‌كنندگى زمین را بررسى كرده است.
[۱۵] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵۷۵ .
مطهِّر بودن خورشید و كيفيت از بين بردن نجاست توسط آن نيز از مباحث بعدى كتاب است.
[۱۶] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵۹۳ .
استحاله
[۱۷] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۱۷ .
و آب انگورى كه دو سوم آن مستهلك شود
[۱۸] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۹۰ .
و كافرى كه اسلام آورد و زوال عين نجاست از يك شى‌ء،
[۱۹] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۴۵ .
و تبعیت ،
[۲۰] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۵۲ .
از ديگر مطهِّراتى است كه مورد بررسى فقهى قرار گرفته است. احكام ظروف اعم از استفاده از ظروف كفار،
[۲۱] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۷۳ .
استفاده از ظروف طلا و نقره و غذا خوردن در چنين ظروفى و احكام وضو گرفتن در آن از مباحث پايانى كتاب مى‌باشد.
[۲۲] تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۷۶ .


۴ - پانویس


 
۱. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳.
۲. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۱.
۳. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۸۹.
۴. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۹۱.
۵. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۱۰۵.
۶. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۱۳۶.
۷. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۱۸۷ .
۸. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۵۵.
۹. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۶۲.
۱۰. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۳۹۱.
۱۱. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۳۳.
۱۲. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص ۴۵۸.
۱۳. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۴۸۵ .
۱۴. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۴۹۲ .
۱۵. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵۷۵ .
۱۶. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۵۹۳ .
۱۷. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۱۷ .
۱۸. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۹۰ .
۱۹. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۴۵ .
۲۰. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۵۲ .
۲۱. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۷۳ .
۲۲. تفصيل الشريعة في شرح تحرير الوسيله، شیخ محمد فاضل لنكرانى، ج۱، ص۶۷۶ .


۵ - منبع



نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی



رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.